چطور در طوفان کرونا، خانه‌ای امن برای فرزندانمان بسازیم؟
برای پدر و مادر شناخت نیازهای جسمی فرزندشان مثل تغذیه، لباس، خواب در ساعت مناسب و … آسان است ولی ممکن است نیازهای روانی و احساسی کودک برایشان مشخص نباشد و مخصوصا در این روزهای قرنطینه که در آن نه تنها بچه‌ها که کل خانواده شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند، ندانند چه باید کرد.
بیایید با هم ببینیم برای آسان و بهینه‌تر گذشتن این روزگار کرونا که بیرون رفتن عاقلانه نیست، چه کنیم؟
– خلاقیت داشته باشید:
با دستکاری لباس‌های قبلی‌اش، مثلا تکه‌دوزی عروسکی روی لباس، تغییر دادن جزئی لباس‌های قدیمی با کمک خود کودک، او را خوشحال کنید.
پارک را به خانه بیاورید:
با نقاشی کشیدن پارک، تصویرسازی ذهنی، عروسک‌گردانی، قصه‌گویی و اجرای نمایش، پارک را به خانه بیاورید.
بازی سیرک:
با دادن نقش‌های هیجان‌انگیز به کودکان آنها را سرگرم کنید.
کاردستی درست کنید:
حال و هوای عید را با چیدن سفره هفت‌سین و … با کمک کودکتان به خانه بیاورید.
شیرینی بپزید:
به فرزندتان اجازه دهید در درست کردن کیک و شیرینی‌عید با شما همکاری کند.
بچه‌ها را به بازی کردن تشویق کنید:
برای بچه‌ها بازی فقط سرگرمی است. زنگ تفریح برای رشد آنها به اندازه غذا و مراقبت مهم استو به آنها کمک می‌کند تا خلاق باشند، مهارت‌های حل مشکلات را بیاموزند و کنترل شخصی را یاد بگیرند. بازی‌هایی مثل دویدن و فریادزدن نه تنها تفریح هستند، بلکه به بچه‌ها کمک می‌کنند تا از نظر جسمی و روانی سالم باشند.
در شادی او شریک شوید:
نقاشی کردن با کودک فرصت خوبی را برای شما فراهم می‌کند تا با فرزندتان در محیطی آرام گفتگو کنید.
از تلویزیون به عنوان پرستار کودک استفاده نکنید. برنامه‌های سرگرم کننده و در عین حال آموزنده انتخاب کنید و اجازه بدهید فقط آنها را تماشا کند. نگذارید مدام اخبار اضطراب‌آور بشنود. برنامه‌های شاد را با هم تماشا کنید.
بیشتر بخوانید : نقش پدر در تربیت کودک
محیط خانه را امن و مطمئن کنید:
گاهی ترسیدن برای کودک مفید است اما اگر فرزندان شما ترس هایی دارند که از بین نمی روند و رفتار آنها را تحت‌تأثیر قرار داده، باید کاری کنید. ببینید دقیقا چه چیز آنها را می‌ترساند. محبت کنید، صبور باشید و به آنها اطمینان خاطر بدهید، نه اینکه انتقاد کنید. ترس بچه‌ها ممکن است واقعی باشد. واکنش بیش از حد نشان دادن به یک موضوع استرس‌آور، طبیعی است و گاهی نمی‌توانیم واکنش‌های خود را مهار کنیم. افراد در اینگونه اپیدمی‌ها، شرایط را ارزیابی می‌کنند و وقتی احساس می‌کنند موضوع خارج از کنترل آنهاست، دچار ترس و واهمه می‌شوند. در این میان، کودکان تحت‌تاثیر نگرانی‌ها و استرس‌های والدین، واکنش‌های شدیدتری نسبت به واقعیت بیرونی نشان می‌دهند. اگر نگرانی‌ها را دامن بزنیم، تشدید می‌شوند و ترس بیش از حد ایجاد و سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند. باید با افکار مثبت و آموزش‌هایی که جنبه مثبت دارند، کودکان را برای مواجهه با خطر آماده کنیم. والدین باید با کسب آگاهی بیشتر در مورد این نوع ویروس و روش‌های مراقبتی که مدام به‌‌روزرسانی می‌شوند، خود را آرام و بعد با آرامش و صادقانه با فرزندان خود صحبت کنند. به آنها بگویید چگونه باید از خودشان مراقبت کنند و بخواهید تا از افکار و ترس‌های احتمالی‌شان بگویند. الگوهای منفی ناسالم و غیرواقع بینانه فکری، در افراد رفتار بیمارگونه‌ای ایجاد می‌کند که به‌عنوان الگوی رفتاری بسیار اثرگذار روی کودکان، آنها را دچار هیجان‌های منفی می‌کند.
اضطرابمان را منتقل نکنیم:
اگر فکر می‌کنیم نگرانی ما، بچه‌ها را متوجه اهمیت موضوع و مراقبت از خودشان می‌کند، سخت در اشتباهیم. بیان جمله‌های هشداردهنده که با چهره‌ای پریشان و نگران و صدایی مضطرب و اغلب تحکمی ادا می‌شود، در ذهن و روان کودک بسیار آسیب‌زننده و این طور ترجمه می‌شود: «دنیا جای ناامن و خطرناکی است و ما والدین توانایی مراقبت از تو را نداریم!» پیام‌های اضطرابی ما (چه حرف‌هایمان و چه چهره نگرانمان) باعث احساس ناامنی و اضطراب در کودک می‌شود و او را پریشان می‌کند. اگر نتوانیم احساسات و افکارمان را مدیریت کنیم و این نگرانی‌ها را به کودک و نوجوانمان منتقل کنیم، سلامت روانی آنها را به خطر می‌اندازیم.
– در حضور فرزندان اخبار نبینیم.
ممکن است فکر کنید «فرزندم با شنیدن این خبرها بیشتر از خودش مراقبت می‌کند و متوجه شرایط خاص می‌شود» یا شاید فکر کنید «بچه‌ها آنقدر متوجه شرایط نیستند» یا «اون که سرش به کار خودش گرمه و سرگرم بازیه». نه! کودکان هم گوش‌های تیزی دارند و هم بیننده‌های دقیقی هستند. پس هم اخبار بد روی آنها تاثیر می‌گذارد و هم حس و حال ما موقع دیدن خبرها.
– محیط را کنترل کنید:
بیشتر از اینکه کودک را کنترل کنیم و او را تحت‌فشار بگذاریم باید تلاش کنیم محیط را کنترل کنیم. کمتر از بیرون غذا بگیریم، خانه را بیشتر تمیز کنیم و الگوی خوب رعایت اصول پیشگیری و روش‌های بهداشتی و مراقبتی برای کودک باشیم. بیشتر از حرف زدن، عمل کنیم.
– هیجان‌هایمان را مدیریت کنیم.
یکی از راهکارهای مؤثر کنترل هیجان‌ها گوش دادن به موسیقی مورد علاقه است. نفس عمیق بکشید، چند ثانیه نفس را در سینه حبس کنید و با فشار بیرون دهید. تا 10 بشمارید. با یک فرد مطمئن صحبت و درددل کنید. کارهایی که به شما احساس خوبی می‌دهد، انجام دهید؛ مثل پیاده‌روی و گوش دادن به آهنگ دلخواه. کاری را انجام دهید که حواس شما را از موضوع پرت می‌کند، مثلاً اگر در خانه هستید خود را با کار خانه مشغول کنید و اگر در محل کار هستید، میز خود را مرتب کنید.
مونا فلسفی، روانشناس کودک، بازی‌درمانگر، دانشجوی دکترای سلامت
