مشکلات رفتاری کودکان دبستانی یکی از مسائل روز در عصر حاضر است. شاید در گذشته، تعداد جمعیت فرزندان خانواده این اجازه را نمی‌داد که کودک دچار اختلال شود. دلیل این موضوع هم بزرگ شدن خواهران و برادران هم سن و سال با هم بود که تماما به روحیات و اخلاق یکدیگر آشنایی داشتند.در این مقاله از سایت دکتر مونا فلسفی با ما همراه باشید.
در حقیقت، وجود کودک هم سن و سال در خانه و تا زمانی که فرد پا به مدرسه می‌گذارد از لحاظ روانشناختی اهمیت بسیاری دارد. زیرا کودک در بیشتر مواقع، دوست دارد تا با همسن و سالان خود معاشرت کند تا اینکه یک فرد بزرگسال مانند والدین با او بازی کنند.
هر چقدر هم که پدر و مادر با کودک مشغول بازی شوند، باز هم آن روحیه بازی طلب و هیجانی کودک را نمی‌توانند پاسخ دهند. در این شرایط بعد از مدتی خسته شده و به دنبال فعالیت‌های روزانه خود می‌روند. کودک کسی را می‌‌خواهد که 24 ساعته پا به پای او باشد و حرفی از کار و فعالیتی که به او ربط، در میان نباشد.
مشکلات رفتاری کودکان دبستانی ناشی از چیست؟
مشکلات رفتاری کودکان دبستانی زمانی که برای اولین بار وارد مدرسه می‌شوند قابل تشخیص است. آن‌ها بهانه‌های مختلفی برای خارج شدن از مدرسه دارند. آیا می‌دانید دلیل این همه، مدرسه گریزی چیست؟ درست حدس زدید! همان‌‌طور که در پاراگراف قبلی ذکر شده، کودکان دوران قدیم تا زمانی که وارد مدرسه می‌شدند با هم سن و سالان خود وقت زیادی را می‌گذراندند. در حالی که کودکان امروز تا همان لحظه ورود شخص دیگری به غیر از پدر و ماد را در خانه ندیده‌اند و یا اگر وجود داشته باشد فاصله سنی بچه‌ها به قدری با هم متفاوت است که این حسِ هم بازی شدن و قسمت کردن لحظات برایشان معنی و مفهوم خاصی ندارد.
مشکلات رفتاری کودکان دبستانی در گذشته وجود نداشت. در آن ایام علاوه بر وجود چند خواهر و برادر هم سن و سال در خانه، کودکان یک محل نیز وجود داشتند که در این شرایط شاید یک کودک 5 ساله بیش از ده دوست و همبازی مورد علاقه داشت. امروزه با توجه به مسائل امنیتی، والدین راضی نمی‌شوند که کودکان در محل و یا کوچه در جستجوی دوست و همبازی برای خود باشند. جو و شرایط حاکم بر جامعه هم این اجازه را به والدین نمی‌دهد که مدام در اختیار کودک باشند حتی اگر هم باشند کودک 5 ساله واقعا احتیاج به یک دوست هم سن خود دارد. همین محدودیت‌ها باعث می‌شوند تا او در زمان ورود به مدرسه با اولین دیدار از خیل عظیمی از کودکان هم سن و سال خود، محیط غریبه و ناآشنایی را تجربه کند. در این شرایط برای سرکوب حس نامفهومی که در درون او به وجود آمده است بهترین راهِ دوری از مدرسه را، فرار از آن‌جا می‌داند.
بیشتر بخوانید : بررسی و درمان پرخاشگری کودکان
مداخله روانشناس در صورت بروز مشکلات رفتاری کودکان دبستانی
در ادامه به معرفی و توضیح مشکلات رفتاری کودکان دبستانی می‌پردازیم و هر یک از آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. کودکان، رفتارهای معمول مانند شلوغ‌کاری و شیطنت دارند. اگر این رفتار به صورت مکرر و بیش از اندازه باشد، نیاز به مداخله روانشناس احساس خواهد شد. لجبازی، یکی از اختلالات شایع رفتاری در کودکان است که باید ریشه‌یابی شود.
اختلال روانشناختی بیش فعالی
مشکلات رفتاری کودکان دبستانی شامل موارد مختلفی است. احتمالا واژه کودک بیش فعال را بارها شنیده باشید اما آیا می‌دانید این نوع کودکان چه رفتاری از خود نشان می‌دهند؟ این اختلال به عنوان شناخته‌شده‌ترین و معمول‌ترین رفتار در کودکان است. اختلال بیش فعالی از لحظه تولد با کودک همراه است ولی زمانی که وارد مدرسه می‌شود قابل مشاهده‌تر خواهد بود. دلیل این شفافیت به خاطر نظم و انضباطی است که در محیط مدرسه حاکم است. کودک نمی‌تواند به طور متمرکز کارها و تکالیف مدرسه را انجام دهد و یا حتی از ساکت نشستن در صندلی خودداری می‌کند. شاید در جامعه این تصور ایجاد شود که کودکان بیش فعال ضریب هوشی بالایی دارند اما در حقیقت، همیشه هم اینطور نیست. گاهی اوقات به یاد آوردن کارهایی که باید انجام دهند برای آن‌ها دشوار می‌شود.
اختلال لجبازی از مهم‌ترین مشکلات رفتاری کودکان دبستانی
لجبازی یکی از مشکلات رفتاری کودکان دبستانی است. این ویژگی کودکان را بارها در اطرافمان دیده‌ایم. لجبازی به عنوان یک سلاح قدرتمند در اختیار کودکان است. آن‌ها با این عمل نارضایتی خود را به گوش والدین می‌رسانند و در جهت رسیدن به خواسته‌های خود قدم برمی‌دارند. مخالفت دائمی و همیشگی در رفتار کودک باعث می‌شود تا او این اخلاق را با خود تا زمان مدرسه به همراه داشته باشد. جر و بحث و عدم درس خواندن و مخالفت‌های نامحسوس با معلمان نیز، علایم لجبازی نهفته درون کودک است.
با این حساب، لجبازی یکی از مشکلات رفتاری کودکان دبستانی است که اگر کاملا و به‌صورت ریشه‌ای برطرف نشود ممکن است تا زمان بزرگسالی با کودک همراه شده و مشکلاتی برای زندگی آینده او به‌همراه داشته باشد.
مشکلات رفتاری کودکان دبستانی با عنوان اختلال CD یا سلوک
پرخاشگری مهم‌ترین نشانه و علامت این اختلال است. این اختلال درجه شدت بیشتری نسبت به لجبازی در مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی دارد. البته اگر درمان نشود احتمال وخیم‌ترشدن اوضاع نیز، وجود دارد. سرپیچی شدید از قوانین، دعوا و درگیری‌های مکرر، شروع رفتارهای جنسی از کودکی و در نهایت، انجام حرکات نامناسب مانند دزدی پیامدهایی هستند که برای اختلال سلوک شناخته می‌شوند.
بروز اختلال تیک یکی دیگر از مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی
تیک داشتن یکی از مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی است که جای نگرانی ندارد. بروز این حرکت ممکن است اتفاقی باشد و یا تجربه‌ای از گذشته کودک نیز در آن سهیم باشد. حرکاتی مانند پلک زدن سریع، بالا کشیدن مدام بینی، تکان دادن انگشتان و یا دست‌ها نمونه‌هایی ساده از این اختلال است که با درمان سریع و به موقع تا 100 درصد مشکلات رفع خواهد شد.
اختلال خجالتی بودن کودک
این مورد شاید در حدود 80 درصد کودکانی که قصد ورود به دبستان را دارند مشاهده شود. صحبت کردن آرام کودک، پنهان کردن خود در پشت والدین و زل زدن در چشمان طرف مقابل و یا سوال کننده از نشانه‌های بارز این اختلال است. در بیشتر موارد کودک آن حس امنیتی را که باید به دست آورد، مشاهده نمی‌کند و این حرکات را از خود بروز می‌دهد.
علاوه بر خجالتی بودن یک مورد دیگر از مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی مشاهده شده و آن هم ترسو بودن کودک است. این مورد جنسیت هم نمی‌شناسد. چه بسا کودکان پسر بیشتر از دختران، درگیر این اختلال هستند. احتمال بروز این علایم به صورت شدید در صورت تنبیه‌های مکرر والدین وجود دارد.
بیشتر بخوانید : نکات مهم برای تربیت جنسی کودک
درمان مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی
اگر درمان مشکلات رفتاری در کودکان دبستانی در سنین پایه انجام شود، به مراتب نتیجه بهتری خواهد داشت. دادن حس امنیت، ارتباط قدرتمند و قوی والدین با کودک به صورت دوستانه، آموزش اجتماعی به کودک، آموزش کنترل خشم، تشویق کودک در هر حال و سپردن او به دست یک روانشناس خوب، متخصص و کاربلد می‌تواند تمام این مشکلات را به یکباره از بین ببرد. در این راه، سعی کنید از همراهی مراکز معتبر و مشاوران دلسوز بهره‌مند شوید. یکی از مشاوران و روانشناسان خوب در این حوزه دکتر مونا فلسفی است که با ارائه راه‌کارهای مفید در این زمینه خواهد توانست مشکلات والدین و کودکان را به‌صورت ریشه‌ای درمان کند.
این دو مطلب را حتما بخوانید :
