اصول بازی‌درمانی آنلاین دقیقا مثل بازی‌درمانی حضوری است با این تفاوت که درمانگر با توجه به تخصص، مهارت، تجربه و خلاقیت خود بدون استفاده از ابزار اتاق بازی، بازی طراحی می‌کند و روی افکار، احساسات و چرخه رفتاری کودک کار می‌کند. در کودکان زیر ۶ سال مانور درمانگر روی والدین است و از آموزش والدین(آموزش سبک تربیتی کارآمد)، آموزش تکنیک‌ها به والدین و کار کردن روی رابطه والد و کودک بهره می‌گیرد و با توجه به میزان شناخت کودک و نحوه ارتباط‌گیری او در صورت نیاز با کودک هم کار می‌شود. در کودکان بالای ۶ سال، هم روی والدین و هم کودک کار می‌شود.
میزان اثربخشی بازی‌درمانی آنلاین ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر از درمان حضوری است اما اگر اثربخشی درمان حضوری ۸۰ باشد، اثربخشی بازی‌درمانی آنلاین ۶۵ تا ۷۰ درصد است که با توجه به شرایط سخت این روزها خیلی بهتر از صفر است.
ضرورت بازی درمانی آنلاین در این روزها
فراگیر شدن ویروس کرونا، زندگی خانوادگی را در سراسر دنیا مختل کرده است. تعطیلی مدارس، دورکاری، فاصله‌گیری اجتماعی از جمله مواردی است که همه افراد به خصوص والدین باید آن را رعایت کنند.
کودکان توجه زیادی به نحوه صحبت کردن بزرگسالان در مورد ویروس کرونا دارند.
دکتر روگرز، روانشناس امریکایی، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید مدنظر داشت این است که کودکان از بزرگسالان برای درک جهان استفاده می‌کنند. به همین دلیل با توجه به نحوه صحبت کردن بزرگسالان اطرافشان با آنها، کم و بیش دچار اضطراب می‌شوند.» کودکان و نوجوانان به یک نحو به کمک بزرگسالان نیاز دارند تا اهمیت این شرایط را درک کنند.
دکتر روگرز اعتقاد دارد: «کودکان تجربه چندانی برای درک موضوعی مانند کوئید-19 ندارند. آنها واقعاً به بزرگسالان نیاز دارند تا اطلاعات را برای آنها تفسیر کنند.»
بیشتر بخوانید : راهکارهای کاهش استرس کرونا در کودکان
دکتر روگرز همچنین یادآوری می‌کند که بچه‌ها اغلب در مقایسه با آنچه بزرگسالان متوجه می‌شوند، نسبت به اتفاق‌های اطرافشان هوشیاری بیشتری دارند.
او تاکید دارد: «بدانید که بچه‌ها اغلب به صحبت‌های بزرگسالان گوش می‌کنند، حتی زمانی که این گونه به نظر نمی‌رسد. بهترین کار این است که مستقیم با خود آنها صحبت کنید و تا آنجا که می‌توانید به بچه‌ها قوت قلب بدهید.»
با توجه به شرایط حال حاضر و اضطراب موجو‌د در خانواده‌ها، نیاز به بازی‌درمانی آنلاین احساس می‌شود. البته پیش از این هم برای کودکان ساکن کشورهای خارجی و شهرهای دیگر درمان آنلاین انجام می‌شد و در مقاله‌های خارجی درباره اثربخشی آن توضیحاتی داده شده است. شاید توجه به این نکته‌ها اهمیت این موضوع را بیشتر نشان دهد:
– این روزها بچه‌ها به علت فعالیت کمتر جسمی، تماشای بیشتر تلویزیون، به هم ریختن الگوی خواب و رژیم غذایی نامطلوب، مستعد افزایش وزن و کاهش سلامت قلبی عروقی و تنفسی هستند.
– عواملی مانند ترس از ابتلا به ویروس کرونا، دوره طولانی قرنطینه، خستگی و ناامیدی، نداشتن اطلاعات درباره این بیماری، ندیدن همکلاسی‌ها، دوستان و معلم‌ها و کاهش توان مالی خانواده، می‌تواند باعث ابتلای بچه‌ها به مشکلات روانشناختی مثل اضطراب، افسردگی و حمله پانیک شود.
بازی‌درمانی گروهی آنلاین
با توجه به تاثیرات محیطی مثل تعداد کم فرزندان در یک خانه یا خانواده، تمام شدن عمر تعامل در حین بازی با همسالان در کوچه به دلیل ساختار زندگی‌های امروزی، مراقبت بیش از حد خانواده‌ها از فرزندان خود، بسیاری از کودکان ایرانی به مشکل خودمحورى دچار می‌شوند. روش‌هایی مانند بازی‌درمانی گروهی یکی از راه‌های تضمین شده رفع این مشکل در کودکان امروزی است.
به مرور زمان، کودک با افزايش توانایى‌هاى شناختى، علاوه بر يادگيرى راه‌هاى ايجاد رابطه سالم و مناسب از خودمحورى خارج می‌شود و گرايش به جمع و گروه دوستان را به بازى‌هاى انفرادى ترجيح می‌دهد.
بازى‌درمانى گروهى براى کودکانى که مشکلات و ناسازگارى‌هاى اجتماعى دارند، به اندازه بازى‌درمانى انفرادى در درمان عاطفى کودکان تأثير دارد.
بازی‌درمانی گروهی دو نوع متجانس و نامتجانس دارد. در بازی درمانی متجانس، تمام شرکت کنندگان دارای مشکلات مشابهی هستند در صورتی که در بازی‌درمانی نامتجانس شرکت‌کنندگان ممکن است هیچ مشکل مشابهی نداشته باشند. در بازی‌درمانی گروهی نامتجانس، کودکان فرصت یادگیری مهارت‌های اجتماعی بیشتری خواهند داشت.
در شرایط حاضر بازی‌درمانی گروهی نقش درمان حمایتی دارد، کودکانی با مشکل یکسان در قرنطینه خانگی هستند و می‌توانند با همدلی، بارش فکری و حل مساله، به سازگار شدن یکدیگر و کاهش ناامیدی حاصل از شرایط حال حاضر کمک کنند
مونا فلسفی، روانشناس، بازی‌درمانگر، دانشجوی دکترای سلامت
